Krishna Prasad Aryal

अाकाशबाट कस्तो धमिलो पानी पर्यो।मलाई विश्वास लागेन।एक अञ्जुली पानी हातमा थापें।साच्चिकै धमिलो रहेछ।क्रमशः अौंलाका फेंदबाट पानी चुहिएर सकियो।हातमा धुलोका ससाना कण मात्रै बाँकी रहे। केही समय पहिले- अाँखाबाट भनें सफा पानी पर्यो।मलाई विश्वास पनि लाग्यो।मैले अञ्जुलीमा थापेर त्यही अाँसुमा अाफ्नो अनुहार हेर्ने कुनै प्रयास गरिनँ।अाँसु बग्दै गयो।साथमा विश्वासहरूलाई बगाएर लग्यो।अपेक्षाहरूलाई बगाएर लग्यो।अन्त्यमा हत्केलामा धुलोको कण बाँकी रहेजस्तै हृदयमा पीडा बाँकी रह्यो,सम्बन्धमा मनमुट ाव बाँकी रह्यो।र यी अाज पनि छन् बाँकी। अाज पनि चलिरहन्छ मनमुटाव। मैले साथीलाई भनेथें- "कस्तो धमिलो पानी परिरहेछ यता त।" उसले भन्यो - "धमिलो मन भएका मान्छे बस्ने ठाउँ भएर होला।" मैले उसको अनुहार हेर्न पाइन,उसको अनुहार पढ्न पाइन।नत्र म उसले बोलेको वाक्यको अर्थ बुझ्थें।किन कि ऊ र म फोनमा बोलिरहेका थियौं।केवल एकपटक सोचें मैले- के मेरो मन साच्चिकै धमिलो छ त? मलाई दुई पटक सोच्न अल्छी लाग्यो।अल्छी हुनुको फाइदा हो यो।म जाँगरिलो हुन्थें भनें त्यही कुरालाई बारबार सोचेर म अाफूलाई बिरा...

मेरा औँलाका काप भरिभरि,पाइतलाका रेखा भरिभरि फुर्सतहरू उम्रिरहेछन्।म पूर्ण बेरोजगार छु। एकहातका पाँच औँला चारपटक भाँचिसकेपछि मेरो उमेरको गिन्ती सकिन्छ तर आफूलाई बुढो भएजस्तो लाग्छ।धनीको छोरो भए आमैले नाती खेलाइसक्थिन् ।फेरि गरिबलाई पनि त बे नगर् कसले भनेको छ र ।स्वास्नी ल्याउनु त आँटको कुरा हो।कमसेकम यो उमेरमा एउटी प्रेमिकासम्म चैँ हुनु पर्ने।धत् एउटी मायालु चैँ हुनुपर्छ ,रुन हाँस्नलाई ,भावुक हुनलाई।काँध अड्काउनलाई,हात समाउनलाई,कपालका रौँ सुम्सुम्यादिनलाई अनि पो औँलाका कापकापम ा उम्रिएका फुर्सदले पुग्दैन। हुन त तनाबको अर्को खात रिन खोजेर किन किनौँ जस्तो लाग्छ।लाग्छ रुनका लागि चैँ एउटी प्रेमिका बनाऊँ।तर त्यो मबाट भैसक्यो।रात बित्छ ,दिन बित्छ ।चिम बल्छन् निभ्छन्।समय चिमको बलाइ र निभाइको क्रममा बुढो हुन्छ। ए बाबु! यो तीखो आवाजसँगै मेरो सोचाइको क्रम टुक्रिन्छ।कस्तो तेलदार आवाज।बाटोको छेउनिर बसिरहेको मान्छे म उठ्छु।हातमा ससाना ढुङ्गा छन्।खै किन टिपेँ,कति बेला टिपेँ थाहा छैन।अघिको आवाज एउटा बुढा ब्यक्तिको रहेछ।सोध्छन्-यो बाटो कहाँ जान्छ ?यो कस्तो प्रश्न।म अल्मलिन्छु।अनि सो...

…त्यसपछि बूढी औंलाले फेसबुकको पन्ना पल्टाइमाग्छु म । केही तस्बिरहरू छोटो समय देखिँदै लोप हुँदै जान्छन् । एड फ्रेन्ड भन्दै एउटा प्रोफाइल देखिन्छ । म हेर्छु । कतै देखेको मान्छेजस्तो लाग्छ, हेरिरहन्छु । सायद हेरिरहन्छु र देखेको मान्छेजस्तो लाग्छ । क्रमशः धमिलोबाट तिख्खर हुँदै जान्छन् आँखामा केही घटनाहरू र दगुर्छन् । अनायासै म बोलेछु– ‘ऐच् ! बे गरिसकिछ लौ !’ यसो यताउता फर्केर हेर्छु कोठामा कोही छ कि भनेर । एक्लै रहेछु । ढुक्क हुन्छु आफ्नो आवाज कसैले नसुनेकोमा । फेरि आश्चर्यमा पर्छु आफ्नै आवाज सम्झेर, फोटोको निधारमाथि लामो रातो टीका देखेर । फेरि मलाई धेरै समय आश्चर्यमा परिरहन अल्छी लाग्छ । हो म कोठामा एक्लै रहेछु । मान्छे एक्लै भएपछि क्रमशः साहसिक हुँदै जाँदो रहेछ । म कतिसम्म एक्लो छु भने म चुक्कुल नलगाईकन ट्वाइलेट बस्न सक्छु । कोही आउँदैनन् भन्नेमा यतिसम्म विश्वास छ मलाई । साहसिकको दृष्टान्त अलिक खल्लो भो है ! भए होस्, मलाई के । निधारमाथिको रातो धर्को लामो ताजा घाउजस्तो लाग्छ मलाई । कुन्नि किन उसको नाममा स्पर्श गर्छु म । प्रोफाइल खुल्छ । कभर फोटोमा एक जोडा मान्छे छन् ।...

© र च ना वा च न **

First part of ghazal recitation by Krishna Prasad Aryal (कृष्णप्रसाद अर्याल) on the first episode of "GHAZAL SANGA..." (गजलसँग...) organized by Ghazal Manch Chitwan (गजल मञ्च चितवन).

कार्यक्रम: शतक सृङ्खला शतक मुक्तक आयोजक : मुक्तक मन्च पोखरा

म अलिक व्यस्तताले युक्तजस्तो देखिन्छु हिजोआज।अार्थिक बर्ष समाप्त भैसकेको छ र नयाँ अार्थिक बर्ष सुरु भैसकेको छ।केही हिसाबकिताब मिलाउन छ।केही उपलब्धिहरूको चर्चापरिचर्चा गर्नुछ। यो बर्षमा कति रोइयो भन्ने जानकारी लिन खोज्छु म बाटोको छेउनिर खुट्टा तल झारेर अाफ्नै चप्पलमाथि बसेर।भर्खर रोपाइँ गरेका खेत चर्चरी फुटेर बसेका छन्।हरेक देशले लगाएको सिमानाजस्तो भाग लगाएर टुक्रा टुक्रामा परिणत छ सिङ्गो खेत।फेरि म बिर्सिरहेको छैन कि हिजो साँझ नै हो खेतमा पानी लगाएको।यसरी चर्किरहेको छ खेत।पानी लगाएर ठाउँमा अाउनेछ।मान्छे पनि एकपटक अाफूले अाँसुले सिचाइ गर्यो भनें केही समय चर्किरहन पर्दैन ।

म नारायणगढमा जन्मिएँ,एकयात्रा बाँचें र कोहलपुरमा मेरो इहलिला समाप्त भयो। ****** …त्यसपछि म भन्छु – भाग्यमानीको भुतै कमारो। दिनेशले अझ तीब्र अावाज गरेर भन्छ- भाग्यमानीको भूत मात्रै हैन, भुतका तरुनी छोरी पनि कमारो हुन्छन्। हाँसोले बिकराल रुप ग्रहण गर्छ। साथमा ब्रह्मचारी गुरु लगायतका अादरणीय व्यक्ति भएकाले मुखबाट अकस्मात चिप्लिएको वाक्यलाई दिनेशले मिल्ने भए फिर्ता गरिसकेको हुन्थ्यो।तर त्यस्तो नहुने रहेछ। ब्रह्मचारी गुरुजीले नेपालीले बाँच्ने गरेको अौषत मृत्युदर बाँचिसक्नु भयो क्यारे ।मैले अाजसम्म दुखाइलो अनुहार देखेको छैन उहाँको। मान्छे बिना अर्धाङ्गिनी,बिना सन्तान पनि त खुसी हुँदा रहेछन् त। हुन त मान्छे कहाँ एक्लो हुन्छ र ? पञ्चमहाभुतले बनेको शरीर एक्लेभुतजस्तो कहिल्यै बन्दैन।

यादको चोकमा गएर कहिल्यै देखा परेर त हेर त्यहाँ सन्नाटाले चर्को आवाजमा कोलाहल मच्चाउँछन्। एउटा संक्रान्ति जाँदैमा याद पुरानो हुँदैन। बरु प्रत्येक पटक संक्रान्तिले यादको बोटमा पानी हाल्छन्, मलजल गर्छन्। *** अबेरसम्म डुल्ने होइन नि फेरि! - हस् के। चाँडै जान्छु कोठामा। मुस्कुराउँदै अफलाइन भएथेँ म। पोहोरको मृत भित्तेपात्रोको छातीमा लेखिएको एउटा संक्रान्ति। १०:०६ बजे। कोलाहल रात। कुममा दुवैतिरबाट धक्का मारिरहेछ भीडले। अगाडि दिनेश। पछाडि म। भीडको एक-एक टुक्रा हामी। भीडमा को थिएन? के थिएन? पूरा देवघाट नशामा थियो। भर्खरै महेश काव्य यामिनीमा साहित्यपान गरेर लठ्ठिँदै निस्किएका हामी।

...। एकचोक्टा जून अाकाशमा उक्लिएपछि सुस्केराको छेउछाउबाट के के सोच्न थालेछु मैले।मान्छे कसरी अपरिचित बन्न सक्छ? कसरी सक्छ भागेर हिंड्न? कसरी सक्छ लुकेर हिंड्न?भागेर हिंडेकाहरूलाई पाइतलाले धोका दिए हुन्थ्यो।हुन त म पनि भागिरहेछु।सत्यताबाट,दुखबाट,पीडाबाट। अाखिर भाग्नु पर्ने कारण के थियो ? भागिहिंड्दा हिंड्दै मलाई मैबाट भाग्ने बानी परिसकेछ।मैसंग लुक्ने बानी परिसकेछ।यदि कुनै समय कुनै गल्लीमा म अाफैसँग जम्का भेट भएँ भने के गरौँला? कसरी बनौंला अपरिचितजस्तो? कसरी बनौंला अोस्यानको श ीतजस्तो ? सत्य सत्य त्यो समयमा म केवल भयभीत हुनेछु। विभक्ती मेरो कोही होइन।र यो हो कि म सत्य बोलिरहेको छु।दिउँसोको घटना केवल घटनाजस्तै लागेको छ मलाई।सानो घटना।मलाई लाग्छ ऊ विभक्ती नै हो तर उसका अाँखाले अस्विकार गरिरहेका थिए।मुखले त ठाडै अस्विकार गरे।तर म हार्ने पक्षमा छैन।कोही मान्छे सजिलै हराउनु अन्याय हो।ऊ त्यसरी हराउन पाउने छैन।म फेरि कुनै समय भेट्टाउनेछु उसलाई।पाखुरामै समातेर भन्नेछु- हिंड्नुहोस्,चिया खान जाअौं।र उसको कुनै प्रतिकृया सुन्ने छैन म।जसरी पनि चियाको कपमुनि रहेको टेवलनजिकैको कुर्सीम...

एक कमजोर हुनुको असर कहाँ कहाँ पुग्यो। चस्मा अाँखाको हो तर खुट्टा कानमा पुग्यो । थोरै भयो भन्ने कुरा त मसँग केही पनि रहेन, एकदम कम हुनेको सूचि पनि एक पन्ना पुग्यो। बेलाबेला लाग्छ मेलामा जाने बस छुटेजस्तो म मात्रै पुग्न सकिन तिम्रो दिलमा दुनियाँ पुग्यो। ती सबै घर साँझपख अाफै भट्टीमा अाउँछन्, बिहान सबेरै उठेर जुन घरमा दुधवाला पुग्यो। हेरौं अब कति समय कलशमा समुद्र अडिन्छ, तिम्रा छातीका कलशमा मेरो अाँखा पुग्यो। © कृष्णप्रसाद अर्याल

मैले मेरो केही समयदेखिको बाँच्दो जीवन बिरामीपथबाट धकेलिरहेछु।बिरामीपथ कस्तो अफ्ठेरो पथ हो भन्ने कुरा म उवाच नगरिराखूँ।यसै बिरामीपथको अफ्ठेरो बाटोमा - आफ्नो ख्याल राख्नु है-भन्दै एउटा स्वास्थ्यचौकी भेटिन्छ।म अझै भुतुक्क गल्छु।गर्मीले पग्लेर थोपाथोपामा बगिरहेको शरीरको चेकजाँच गरिमाग्छु डाक्टरसँग।47 के जीनिर अड्किन्छ काँटा।अनि म आफूले आफैलाई -केही त अझै बाँकी रहेछु-सोच्दै कोठामा फर्किन्छु। स्वास्थ्यचौकी त हैन ऊ तर मैले बिरामीपथमा उसलाई भेटेर राहत महसुस गर्छु।उसले जाँदाजाँदै म्या सेज छोड्छे- आफ्नो ख्याल राख्नु है। - केमा राखूँ ख्याल ? मसँग कुनै भाँडो छैन के। - हेर न बच्चा भैदिएको।ऊ सुन्दर अनुहार भरपुर खुम्च्याउछे।म फेरि भन्छु- साच्चै भन्नु न ख्याल केमा राखूँ ?आजसम्म राखेछैन के ।मलाई था छैन के। -हजुर त ...ऊ यत्ति मात्रै लेख्छे।

जल्दी जल्दी बगिरहेको छल्दी खोलामाथि रहेको पुलको एक छेउमा यसैयसै नाङ्गो रुखजस्तो उभिन्छु म।अाफ्नो लयमा एकसुरसँग बगिरहेछ खोला।खोलासँग सोधिमाग्न मन लाग्छ मलाई - के तँलाई समुन्द्रले बोलाएको छ ? कस्तो अचम्म ! खोला रोकिन्छ र मलाई हेर्छ।अनि भन्छ - नाइँ ,बोलाएको त छैन। - अनि किन मरिहत्ते गरेर दगुरिरहेछस् त? - मरिहत्ते गर्नमा त तँ पनि माहिर छस् नि।मुसुक्क हाँस्छ र फेरि दगुर्छ खोला।म ट्वाँ परिरहन्छु। कुन्नि किन हो अचेल सबैले यसै भित्र कता चिमोटेर जान्छन् मलाई ।म हाँस्न सक्दिनँ।फेरि रुन पनि त सक्दिनँ म।खोला दगुरिरहन्छ।कुन्नि किन मिसिन पुग्छ समुन्द्रमा।ऊ मिसिन अाएकोमा समुन्द्रले कहिल्यै धन्यवाद! पनि त भनेन।मलाई त लाग्छ समुन्द्रमा मिसिनु भन्दा अाफ्नै सानो कुवा होस्।जिन्दगी चेपागाँडा र भ्यागुता पालेर सकियोस् बरु।बिष नभएका सर्प अंगालेर सकियोस् बरु।तर मिसिएर हराइजान नपरोस्,अाफूलाई गुमाइजान नपरोस् ।सँगै हुनु परोस् साथमा हुनु परोस् तर एक हुनु नपरोस्। बाँच्नु छ अाफ्नो जिन्दगी अाफूले,बाँच्ने तरिका भने अरुलाई मन पर्ने हुनु पर्ने।इस् यत्रो भनओ। कस्तो बाक्लो रिस उठेर अाउँछ बेलाबेला।मन क...